Prowadzenie własnej działalności gospodarczej to marzenie wielu osób, które czują się związane umową o pracę. Niemniej jednak podjęcie decyzji o porzuceniu etatu nie zawsze jest proste. Kto powinien pomyśleć o założeniu własnej firmy, a dla kogo etat może okazać się “bezpieczną przystanią”?
Własny biznes od podstaw
Wielu osobom wydaje się, że prowadzenie własnego biznesu daje poczucie wolności, a co więcej nie wymaga całodniowego siedzenia w pracy. Tymczasem okazuje się, że do tematu należy podejść kompleksowo, a więc zauważyć wszelkie wady i zalety prowadzenia swojej firmy. Na własny biznes, przede wszystkim, trzeba mieć pomysł. Co roku w Polsce powstaje wiele firm, które po pewnym czasie zwyczajnie przestają istnieć. Powodów takiego stanu rzeczy jest kilka, jednak większość z nich sprowadza się do nieodpowiedniego przygotowania do wejścia w świat biznesu. Chodzi o to, aby przed założeniem działalności dokładnie zbadać rynek i poznać tym samym jego realia. Trudno bowiem otwierać nową restaurację w miejscu, gdzie znajduje się ich już kilka. Trudno też w dzielnicy zamieszkiwanej głównie przez seniorów otwierać sklep z ubrankami dla dzieci czy zabawkami. Musimy bowiem trafić w rynek i jego potrzeby, aby pozyskać klienta. Co więcej, pomysł na naszą firmę powinien być unikalny – rynek nasycił się już różnego typu towarami i usługami, przez co coraz trudniej jest dziś pozyskać klienta oraz zatrzymać go przy sobie. Prowadzenie własnej firmy wiąże się również z koniecznością dopełniania różnego typu obowiązków i podejmowania ważnych, często kluczowych wręcz decyzji. Już sam wybór formy prawnej oraz formy opodatkowania nie jest prosty. Błędem jest myśleć, że przedsiębiorcy mało pracują, natomiast czerpią profity ze swojego biznesu. Wręcz przeciwnie – właściciele firm często pracują znacznie więcej, niż osoby na etacie. Prawdą jest jednak, że praca ta ma zupełnie inną formę. Przede wszystkim przedsiębiorca może pracować z dowolnego miejsca, o dowolnej porze (oczywiście z drobnymi wyjątkami). Co więcej, może on zrobić sobie przerwę w pracy, jeśli tylko potrzebuje wolnego czasu, na przykład na załatwienie spraw prywatnych. Prowadzenie własnej firmy wiąże się więc ze zwiększonym czasem pracy, lecz czas ten jest stosunkowo elastyczny. Warto mieć na uwadze, że każdy przedsiębiorca może dowolnie kierować swoim biznesem, a tym samym realizować swoje plany lub wdrażać pomysły, nawet te ryzykowne. Daje to poczucie wolności oraz niezależności, których nie sposób doświadczyć, pracując na etacie. Trzeba jednak mieć świadomość, że własny biznes to nie tylko przyjemności, ale przede wszystkim obowiązki.
Warto pozostać na etacie?
Praca na etacie, wbrew pozorom, ma naprawdę wiele zalet. Przede wszystkim daje ona swego rodzaju poczucie bezpieczeństwa – ostatecznie za błędne decyzje czy podejmowane ryzyko odpowiada pracodawca, a nie pracownik. Co więcej, dany wymiar etatu przewiduje, że pracownik będzie wykonywał swoje obowiązki jedynie przez określoną liczbę godzin w tygodniu. Każda, dodatkowa godzina musi zostać osobno rozliczona. Dodatkowo osoby posiadające umowę o pracę mają opłacane składki ZUS, co daje im możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego. Składka pozwala również odkładać na emeryturę, choć jej wysokość jest oczywiście zależna między innymi od naszych zarobków. Te właśnie aspekty wiele osób skłoniły do pozostania na etacie. Z drugiej jednak strony pracownicy często czują wypalenie zawodowe, nie wykonują swoich obowiązków z przyjemnością bądź sądzą, że zarabiają zbyt mało. Pewnego rodzaju rozwiązaniem może być oczywiście poszukanie nowej pracy, lecz nie zaspokoi ono potrzeb tych, którzy chcą dowolnie zarządzać swoim czasem i zakresem obowiązków. Dla nich alternatywą może okazać się praca zdalna, która w wielu przypadkach jest stosunkowo elastyczna. Niestety, praca zdalna w dalszym ciągu nie jest w naszym kraju zbyt popularna – wiele firm oferuje częściową pracę zdalną, lecz jednocześnie wymagane jest stawianie się w miejscu pracy przynajmniej dwa razy w tygodniu.
Działalność plus etat? Nie dla każdego
Obecnie coraz więcej osób decyduje się na prowadzenie własnej działalności gospodarczej, jednocześnie pozostając na etacie. Rzeczywiście, jest to dobre rozwiązanie, jednak nie dla każdego. Powodem jest fakt, iż prowadzenie własnej firmy zajmuje mnóstwo czasu – musimy nie tylko dopełniać niezbędnych formalności, ale również stale promować swoją markę i pozyskiwać klientów. Tymczasem musimy mieć świadomość, że pozostając na etacie, z naszego dnia ubędzie około 8 godzin, chyba że pracujemy w mniejszym wymiarze godzinowym. Połączenie własnej działalności gospodarczej i etatu jest więc pewnym rozwiązaniem, ale tylko dla osób, które mają wystarczająco dużo wolnego czasu i chcą go poświęcić na prowadzenie firmy. Zwykle nie decydują się na nie osoby, które ciągle podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe, rodzice małych dzieci czy ci, którzy mają bardzo wyczerpującą pracę. Powodem jest brak czasu lub chęci do rozwijania swojej firmy. Przeszkodą do prowadzenia własnej działalności może okazać się również zapis o zakazie konkurencji, który stosuje część pracodawców, tworząc umowę o pracę. Oto prosty przykład. Księgowy, który na co dzień wykonuje pracę w firmie, chciałby założyć własną działalność, której przedmiotem będzie świadczenie usług księgowych. Niestety, jeśli w jego umowie znajduje się zapis o zakazie konkurencji, to takiej działalności, bez zgody swojego szefa, założyć nie może. Oczywiście nie oznacza to jeszcze, że w ogóle nie może on prowadzić własnej firmy. Jeżeli będzie zajmował się na przykład sprzedażą obuwia przez internet, to jak najbardziej może prowadzić własną działalność. Za złamanie zakazu konkurencji grożą poważne kary finansowe, a co więcej możemy narazić się na zwolnienie dyscyplinarne z pracy. Dlatego też wiele osób, choć chciałoby założyć działalność, najpierw musiałoby zrezygnować z etatu lub ewentualnie prosić o zgodę swojego pracodawcę. Uzyskanie jej nie jest jednak proste, a co więcej często obwarowana jest ona pewnymi obostrzeniami, przez które prowadzenie własnego biznesu staje się znacznie mniej atrakcyjne dla potencjalnego przedsiębiorcy.
Co warto wybrać?
Dokonanie wyboru pomiędzy etatem, a własną działalnością gospodarczą, nie jest prosty. Niektórzy decydują się założyć własną firmę z braku innych możliwości, a więc perspektyw na otrzymanie zatrudnienia. Czasami dzięki temu powstają dobrze prosperujące przedsiębiorstwa. Niemniej jednak każdy, kto chce prowadzić własny biznes, musi nastawić się nie tylko na ciężką pracę, ale i na…straty. Zwykle własna firma nie przynosi żadnych zysków przez pierwszych kilka miesięcy, a co więcej stale trzeba do niej dokładać. Dlatego też warto zapewnić sobie pewnego rodzaju zabezpieczenie finansowe na pierwsze, najtrudniejsze miesiące. Z rezerwowej gotówki będziemy mogli spłacać zobowiązania finansowe, opłacać składki ZUS czy finansować koszty stałe. Zasadniczo każdy, kto chciałby pracować dla siebie i na siebie, powinien pomyśleć o założeniu własnej firmy. Jeśli czujemy, że praca na etacie nas męczy, a co więcej mamy dobry pomysł na biznes, to nie ma co czekać. Jeżeli jednak boimy się podjąć ryzyko, nie posiadamy poduszki finansowej lub chcemy pracować jedynie przez określoną ilość godzin w tygodniu lub w miesiącu, to lepiej pozostać na etacie. Własna działalność, choć może przynieść duże korzyści i to nie tylko finansowe, wymaga kompleksowego podejścia, a także sporego poświęcenia z naszej strony. Etat okazuje się również dobrym wyborem dla tych, którzy posiadają zobowiązania do spłaty lub muszą posiadać stałe i pewne źródło dochodów. Wszystko dlatego, że trudno oszacować moment, w którym zaczniemy osiągać zyski, zamiast generować straty. Finanse osobiste mogą więc okazać się czynnikiem, który przesądzi o pozostaniu na etacie.
Działalność na etacie
Okazuje się, że nie zawsze prowadzenie własnej firmy musi wiązać się z niepracowaniem na etacie. Coraz częściej pracownicy proszeni są o założenie działalności gospodarczej, co w niektórych przypadkach wydaje się być irracjonalnie, w innych zaś jest całkiem zasadne. Czasami bowiem pracodawcy chcą się w ten sposób pozbyć problemu i kosztu, z jakimi wiąże się opłacanie składek ZUS pracownika. Przedsiębiorca, który nie pracuje na etacie, musi je opłacać we własnym zakresie, z własnych środków. Co więcej, musi on samodzielnie rozliczać się z urzędem skarbowym. Jeżeli założenie firmy ma służyć tylko tym celom, to jest całkowicie bezzasadne. W takim przypadku o wiele lepiej jest poszukać sobie nowej pracy, niż zakładać własną firmę. Inaczej jest w przypadku, gdy prowadzenie własnej firmy ma posłużyć optymalizacji podatkowej. W jaki dokładnie sposób? Otóż część pracowników, osiągających wysokie dochody, wpada w drugi próg podatkowy. Wtedy też, zgodnie z przepisami, musi płacić podatek w wysokości 32%, a nie 17%. Tymczasem przedsiębiorca może zdecydować się na opodatkowanie swoich dochodów liniowo – stawka podatku wynosi wtedy 19% i jest niezależna od wysokości osiąganych dochodów. Wtedy też założenie własnej firmy z pewnością przysłuży się naszym finansom. Warto jednak mieć na uwadze, że pracownik, który zrezygnował z etatu i opodatkowuje dochody liniowo, przez pierwsze dwa lata nie może świadczyć usług na rzecz swojego byłego pracodawcy. Jest to dosyć problematyczny zapis w ustawie, jednak doświadczony prawnik czy doradca podatkowy z pewnością znajdzie sposób, aby opodatkowanie dochodów z działalności było korzystniejsze, niż płacenie podatku według skali. Warto zauważyć, że prowadzenie firmy w obu powyższych przypadkach zasadniczo nie różni się od pracy na etacie. W dalszym ciągu wykonujemy swoje obowiązki, często w takim wymiarze godzin, jaki obejmowała nasza wcześniejsza umowa o pracę. Nie oznacza to jednak, że nie mamy możliwości pozyskiwania nowych klientów i uzyskania dodatkowego zarobku. Wręcz przeciwnie – skoro prowadzimy firmę, to dobrze jest wykorzystać ją do promowania własnej marki i zarabiania.